#Ekoodpowiedzialni. Papier. Szelest codzienności

Pierwsze ślady produkcji papieru, według źródeł chińskich, datuje się na około 105 rok p.n.e. w Chinach. Za jego wynalazcę uważa się Cai Lun, kanclistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han. Podwładny eksperymentował z różnymi materiałami, w tym korą drzew i jedwabiem, aż trafił na właściwą metodę produkcji papieru czerpanego. Początkowo wytwarzano go z macerowanych włókien konopi, bambusa i liści morwy. Źródła archeologiczne mówią z kolei, że papier znano wcześniej. Z 8 roku p.n.e. pochodzi skrawek papieru z 20 chińskimi znakami, który odnaleziono w Nefrytowej Bramie, granicznej strażnicy jedwabnego szlaku. Być może znajomość tego surowca jest jeszcze starsza, brakuje na to jednak dowodów.

Do Europy papier dotarł w VIII wieku n.e. za sprawą Arabów, a jego produkcja na większą skalę rozpoczęła się w XIII wieku. Wynalezienie prasy drukarskiej przez Gutenberga w XV wieku zapoczątkowało rewolucję informacyjną, a papier stał się niezbędnym nośnikiem wiedzy i informacji. Po wiekach jego dominacji jest on wypierany przez nośniki cyfrowe, co nie znaczy, że jako materiał odchodzi w zapomnienie. Poziom globalnej produkcji zwiększył się 4-krotnie w ciągu ostatnich 50 lat!

Spośród tysięcy producentów światowych na wyróżnienie zasługuje najstarsza w Europie papiernia Fabriano, która powstała w 1268 roku i działa do dziś! Zasłynęła z trzech unowocześnień:

• wynalezienia specjalnej maszyny do rozdzielania włókien celulozowych, co bardzo usprawniło produkcję i poprawiło jakość wyrobu,
• użycia żelatyny zwierzęcej do sklejenia włókien,
• wprowadzenia znaku wodnego, gwarantującego jakość i potwierdzającego pochodzenie wyrobu.

Pierwszą papiernią w Polsce była ta w Prądniku Czerwonym pod Krakowem. Założono ją w 1491 roku.

Wykorzystanie papieru

Papier jest wykorzystywany w wielu mniej i bardziej oczywistych dziedzinach życia, m.in.: drukarstwie, meblarstwie, przemyśle spożywczym i kosmetycznym, sztuce, to rzadko podkreśla się jego niesamowite, rewolucyjne zasługi dla rozwoju cywilizacji poprzez upowszechnienie czytelnictwa i piśmiennictwa. Dziś zmienił się nośnik – z papierowego na cyfrowy – co nie oznacza, że papier odchodzi do lamusa. Teraz trudno sobie bez niego wyobrazić np. przemysł przesyłek i e-commerce.

Papier może być też sztuką i źródłem rozrywki. Weźmy origami – japońską sztukę składania papieru, która polega na tworzeniu różnorodnych figur bez użycia kleju ani nożyczek. Pochodzenie origami datuje się na okres Edo w Japonii (1603-1868), początkowo było ono formą rozrywki dla elit. Z czasem stało się popularnym hobby dla osób w każdym wieku.

Polskie wycinanki łowickie i ludowe ozdoby z papieru to też swego rodzaju unikat. Misternie wykonane pająki z białej lub kolorowej bibuły potrafią zachwycać. Co ciekawe, wycinanka to jedyna dziedzina twórczości ludowej, dla której nie ma odpowiednika w sztuce profesjonalnej.

Recykling papieru

W dobie cyfryzacji papier wciąż odgrywa ważną rolę w wielu dziedzinach życia. Choć jego produkcja wiąże się z wycinką drzew, sporą część makulatury udaje się odzyskać i coraz większy nacisk kładzie się na zrównoważony rozwój i wykorzystanie surowców wtórnych. Nowe technologie pozwalają na tworzenie coraz bardziej ekologicznych i innowacyjnych rodzajów papieru, o właściwościach wodoodpornych.

Wybierając się na zakupy, zwróć uwagę na produkty zapakowane w ekologiczny papier pochodzący z certyfikowanych źródeł. W przeciwieństwie do papieru z recyklingu, produkcja papieru certyfikowanego opiera się na surowcach z lasów hodowlanych, zarządzanych w sposób zrównoważony. Oznacza to, że w miejsce jednego wyciętego drzewa sadzone są trzy kolejne. Lasy te posiadają renomowany certyfikat FSC (Forest Stewardship Council), który poświadcza odpowiedzialne i przyjazne dla środowiska praktyki leśne.

Oto kilka kluczowych różnic między papierem z recyklingu a papierem certyfikowanym.